دندان‌قروچه یا بروکسیسم (Bruxism) یکی از مشکلات رایج دوران کودکی است که در آن کودک به طور ناخودآگاه دندان‌های خود را به هم می‌سابد یا فشار می‌دهد. این رفتار معمولاً در حین خواب رخ می‌دهد و اگر به موقع شناسایی و درمان نشود، می‌تواند منجر به مشکلاتی در سلامت دهان، دندان‌ها و حتی خواب کودک شود.
دلایل دندان‌قروچه در کودکان
دلایل بروز دندان‌قروچه در کودکان متعدد و گوناگون است. برخی از رایج‌ترین دلایل عبارت‌اند از:
-
استرس و اضطراب: یکی از دلایل اصلی دندان‌قروچه در کودکان، تنش‌های روحی و اضطراب ناشی از مسائل مدرسه، تغییرات خانوادگی یا مشکلات اجتماعی است.
-
اختلالات خواب: اختلالاتی مانند وقفه تنفسی در خواب (آپنه خواب) یا خواب ناآرام می‌توانند به دندان‌قروچه منجر شوند.
-
مشکلات دندانی: ناهماهنگی در روی‌هم‌آمدن دندان‌ها یا داشتن دندان‌های شیری که در حال افتادن هستند، می‌تواند عامل فیزیکی دندان‌قروچه باشد.
-
فاکتورهای ژنتیکی: تحقیقات نشان داده‌اند که این مشکل ممکن است در برخی خانواده‌ها به صورت ارثی وجود داشته باشد.
-
استفاده از برخی داروها: برخی داروهای محرک یا داروهای مورد استفاده برای اختلالات روانی ممکن است دندان‌قروچه را تحریک کنند.
علائم دندان‌قروچه
شناخت علائم دندان‌قروچه می‌تواند به تشخیص سریع‌تر و درمان مؤثرتر کمک کند. علائم رایج شامل:
-
صدای ساییدن دندان‌ها در خواب که معمولاً والدین آن را می‌شنوند.
-
درد فک یا سردرد هنگام بیدار شدن.
-
سایش یا شکستگی دندان‌ها.
-
اختلال در خواب کودک یا خواب‌آلودگی در طول روز.
-
افزایش حساسیت دندان‌ها.
راه‌های درمان دندان‌قروچه
درمان دندان‌قروچه به علت بروز آن بستگی دارد و ممکن است شامل ترکیبی از روش‌های پزشکی و روان‌شناختی باشد:
-
مدیریت استرس: اگر استرس علت دندان‌قروچه باشد، استفاده از روش‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق، ماساژ، تمرینات آرامش‌بخش یا حتی مشاوره روان‌شناسی کودک می‌تواند مؤثر باشد.
-
محافظ دندانی (نایت گارد): در صورتی که سایش دندان‌ها شدید باشد، دندان‌پزشک ممکن است محافظی برای استفاده در شب تجویز کند تا از آسیب بیشتر جلوگیری شود.
-
اصلاح مشکلات دندانی: در مواردی که دندان‌قروچه ناشی از ناهماهنگی کشیدن دندان کودکان در تهران، درمان‌های ارتودنسی یا دندان‌پزشکی ممکن است مورد نیاز باشد.
-
بررسی پزشکی و دارویی: اگر مشکوک به علل زمینه‌ای مانند آپنه خواب یا تأثیر داروها هستید، مراجعه به پزشک متخصص ضروری است.
-
بهبود الگوی خواب: تنظیم ساعات خواب، حذف محرک‌های قبل از خواب (مانند صفحه‌نمایش‌ها) و ایجاد محیط خواب آرام می‌تواند مفید باشد.
نتیجه‌گیری
دندان‌قروچه در کودکان اگرچه در بسیاری از موارد موقتی و بی‌ضرر است، اما در صورت تداوم و شدت یافتن، نیاز به بررسی و درمان دارد. والدین با دقت به علائم و همکاری با متخصصان می‌توانند به پیشگیری از عوارض احتمالی کمک کنند و آرامش و سلامت کودک را تضمین نمایند.